Jak wykryć dopalacze u dziecka

Dopalacze to kolejne po narkotykach środki odurzające, które wciągają w nałóg coraz młodsze osoby. Głównymi ich adresatami są uczniowie gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, jednak zdarza się, że przygodę z nimi zaczynają również dzieci z podstawówki. Zwłaszcza, że dopalacze kojarzone są przez młodych ludzi głównie jako tzw. energetyki, czyli substancje, które podnoszą poziom energii, a nie produkty trujące. Występują w różnej postaci – od białego proszku, kapsułek lub tabletek po susz roślinny (liście, nasiona, ekstrakt, skręty) czy grzybów. Korzystanie z nich na dłuższą metę może bardzo poważnie zagrozić ich zdrowiu i życiu, a nierzadko konsekwencją jest też terapia uzależnień młodzieży w ośrodku odwykowym.

Jakie są objawy zażywania dopalaczy

Objawy zażywania dopalaczy nie zawsze są łatwe do wychwycenia. Dużo bowiem zależy od tego, jaka substancja została wzięta oraz od indywidualnych cech organizmu.

Z pewnością jednak do najbardziej charakterystycznych objawów zażywania dopalaczy zaliczyć można:

• gwałtowny wzrost temperatury,
• pobudzenie psychiczne i ruchowe,
• problemy ze snem,
• nadmierną wesołość,
• nadmierny smutek,
• poczucie pustki,
• nudności i wymioty,
• zawroty głowy,
• halucynacje,
• omamy wzrokowe i słuchowe,
• szczękościsk,
• bełkotliwą mowę i splątanie,
• agresję,
• trudności z trzymaniem moczu i kału,
• podwyższone ciśnienie,
• przyspieszone tętno.

Wśród najgroźniejszych skutków zażywania dopalaczy wymienia się utratę świadomości, zawał serca i udar mózgu.

Zachowanie inne niż zwykle

Na co jeszcze warto zwracać uwagę? Przede wszystkim obserwować czujnie codzienne zachowanie dziecka:

• czy coś się w nim zmieniło,
• w jakim stanie wraca do domu i czy nie unika kontaktu z rodzicami,
• z kim się kontaktuje, spotyka – czy nagle nie zmienił otoczenia,
• czy nagle nie potrzebuje więcej pieniędzy,
• czy w jego pokoju nie pojawiły się jakieś dziwne przedmioty np. susz, fajki do palenia itd.,
• czy nie pachnie „dziwnie” np. substancjami chemicznymi, ziołami.

Każda, nawet najmniejsza, zmiana może być bodźcem, aby zainteresować się, czym jest spowodowana.

Testy z krwi, moczu i śliny

Wszelkie niepokojące sygnały i podejrzenia czy dziecko bierze dopalacze może wyjaśnić test z krwi, moczu czy śliny. Wykonuje je coraz więcej placówek laboratoryjnych/medycznych.

Np. badanie w kierunku obecności metabolitów dopalaczy w moczu można wykonać zarówno u osób, które zażyły je raz, jak i stale je przyjmujących. Aby potwierdzić rzetelnym wynikiem wystarczy niewielka ilość moczu, czyli około 10-20 ml. Próbka do badań może być pobrana o dowolnej porze dnia i nocy. Później jednak trzeba ją przechowywać w lodówce i dostarczyć najpóźniej w ciągu 3 dni do laboratorium. Z badania krwi również wyjdzie, jakie substancje zostały zażyte. Testy nie wskażą konkretnego dopalacza, ale za to pozwolą na ujawnienie ich syntetycznych czy ziołowych składników. Dynamika zmieniania receptur dopalaczy jest bardzo duża. To ciągle otwarty katalog produktów – najczęściej środków syntetycznych – i czasami wystarczy drobna modyfikacja ich składu, aby stworzyć całkowicie nową, nieodnotowaną nigdzie substancję.

Detoks i terapia uzależnień młodzieży

Tolerancja organizmu na dopalacze rośnie bardzo szybko. Zawarte w nich substancje chemiczne i związki pochodzenia roślinnego powodują, że młody człowiek zaczyna odczuwać coraz większą potrzebę zażycia. Często też eksperymentuje z różnymi rodzajami dopalaczy. Dostęp do nich jest bardzo łatwy – sklepy internetowe, stacjonarne, dealerzy w szkole, na osiedlu… Ratunkiem w takiej sytuacji może być ośrodek leczenia uzależnień dla młodzieży. To w takiej placówce przeprowadza się detoksyzacje, czyli odtrucie organizmu z toksyn, jakie w nim zalegają w wyniku zażywania dopalaczy. Oczyszczanie z nich organizmu trwa zazwyczaj kilka dni i odbywa się pod specjalistyczną opieką medyczną. Następnie można podjąć dalsze leczenie. Terapia uzależnień młodzieży dopasowywana jest przede wszystkim do stopnia uzależnienia od dopalaczy. Obejmuje spotkania indywidualne (z psychoterapeutą) i grupowe (z innymi osobami uzależnionymi). Jej celem jest przede wszystkim zrozumienie przez młodego człowieka jak wielką szkodę mogą wyrządzić dopalacze w jego życiu oraz co i jak może zrobić, aby poradzić sobie bez nich na co dzień w różnych sytuacjach: towarzyskich, problemowych itd.