Terapia rodzinna – na czym polega?

Kiedy dzieci przeżywają trudności, wówczas na terapię bardzo często kieruje się całą rodzinę. Podobnie jest w przypadku, kiedy dochodzi do konfliktów rodziców z nastolatkami, czy mamy do czynienia z anoreksją. Terapia rodzinna, bo o niej mowa, wciąż nie jest szeroko dostępna w Polsce, ale systematycznie wzrasta świadomość na temat tej formy psychoterapii. Na czym dokładnie polega terapia rodzinna, kiedy warto z niej skorzystać i jakich efektów można się spodziewać?

Co to jest terapia rodzinna?

Terapia rodzinna stanowi taką formę terapii, w której uczestniczy cała rodzina. Wynika to z założenia, że rodzina jest pewnego rodzaju systemem, w którym poszczególni członkowie pozostają ze sobą we wzajemnych relacjach i wzajemnie na siebie oddziałują. Dysfunkcje w rodzinie przekładają się na kłopoty emocjonalne czy psychiczne każdego z domowników.
Warto podkreślić, że terapia rodzinna nie jest ani testem z rodzicielstwa, ani lekcją, na której ktoś będzie wzywał nas do odpowiedzi. Terapeuta podczas sesji będzie próbował zrozumieć, na czym dokładnie polegają nasze problemy oraz jak przyczynia się do tego sposób funkcjonowania całej rodziny.

Kiedy warto zdecydować się na terapię rodzinną?

Terapia rodzinna sprawdzi się praktycznie zawsze w sytuacji, kiedy problem jednego z jej członków upośledza relacje wewnątrz niej lub w rodzinie pojawił się konflikt między rodzicami a dziećmi. Z tej formy pomocy warto skorzystać, kiedy w domu panuje nieprzyjemna atmosfera, łatwo wybuchają kłótnie i awantury, a wszelkie próby podejmowania rozmów i rozwiązania problemu kończą się niepowodzeniem.

Na terapię rodzinną można też udać się, kiedy:

• rodzina przeżywa życiowy kryzys (np. śmierć lub ciężką chorobę bliskiej osoby, rozwód, utratę pracy itp.) i nie radzi sobie ze skutkami zmian,
• ktoś z rodziny choruje na chorobę przewlekłą, o której wiadomo w medycynie, że ma podłoże emocjonalne i może być związana z relacjami w rodzinie,
• rodzice są zaniepokojeni zachowaniem dziecka lub mają trudności wychowawcze (np. dziecko jest wybuchowe, agresywne, nauczyciele skarżą się na jego złe zachowanie),
• rodzice mają poczucie, że tracą kontakt ze swoją pociechą.

Jakich efektów spodziewać się po terapii rodzinnej?

Skutki terapii rodzinnej nie zawsze są obserwowane podczas trwania spotkań z psychoterapeutą, często zdarza się bowiem, że są odnotowywane dopiero po zakończeniu psychoterapii. Najważniejszym rezultatem terapii rodzinnej powinno być ustąpienie problemu, z którym rodzina zgłosiła się po pomoc. Z każdą sesją domownicy zaczynają się coraz lepiej komunikować, a także zwracają uwagę, na to, co mówią ich bliscy i jak odbierają wspólne konflikty.

Jednym z efektów terapii rodzinnej jest też zwiększenie kompetencji wychowawczych rodziców oraz polepszenie komunikacji między nimi a ich dziećmi. Rodziny w trakcie spotkań z psychoterapeutą uczą się wzajemnego szacunku, spostrzegawczości, wrażliwości i życzliwości, a więc wszystkich tych wartości, które są niezbędne do ich prawidłowego funkcjonowania na co dzień.