Osoby, które nigdy nie miały do czynienia z narkotykami, mogą mieć problem z tym, aby rozpoznać objawy zażywania czy zatrucia tymi środkami psychoaktywnymi u innych. Wielu rodziców obawia się takiej sytuacji i tego, czy sobie odpowiednio w niej poradzi. Jednak wbrew pozorom nie są one zbyt trudne do rozszyfrowania, a przy większości substancji odurzających reakcje organizmu na przyjęcie nadmiernej dawki są podobne.
O tym, że problemem nastolatka jest zażywanie narkotyków, dowodzić może np.:
W zależności od tego, jaki z narkotyków został zażyty, mogą wystąpić różne objawy zatrucia:
Halucynacje, urojenia, zmienione nienaturalnie źrenice, gwałtowne, agresywne zachowania, pobudzenie, nadmierne pocenie się itp. – rozpoznając objawy zatrucia narkotykami, zwłaszcza jeśli pod ich wpływem doszło do utraty przytomności, należy w pierwszej kolejności wezwać pogotowie. Zanim przyjedzie, przede wszystkim trzeba kontrolować oddech i tętno. Jeśli osoba nie oddycha, wówczas trzeba przeprowadzić sztuczne oddychanie. Gdy samo zacznie oddychać, wtedy najlepiej położyć je w pozycji bocznej. Nastolatkowi trzeba zapewnić ciepło (czymś go okryć), ale jednocześnie nie doprowadzić do przegrzania. Jeśli będzie miał drgawki, trzeba chronić jego język, aby go nie przygryzł ani się nie udławił. Warto także zabezpieczyć opakowania po lekach czy strzykawki (jeśli przy nim będą) oraz wymiociny, aby można było je zbadać na obecność narkotyków.
Biorąc pod uwagę, że zatrucie narkotykami najczęściej prowadzi do śmierci z powodu zaburzeń rytmu serca, krwawienia wewnątrzczaszkowego albo zbyt wysokiej temperatury ciała (hipertermii), liczy się czas reakcji.
Nadużywanie narkotyków może prowadzić do różnych powikłań zdrowotnych oraz śmierci. Skutki zażywania substancji psychoaktywnych przekładają się także na rozwój emocjonalny, psychiczny i fizyczny młodego człowieka. Odczuwalne są ponadto w innych sferach życia. Profesjonalne leczenie w ośrodku odwykowym to jedyna szansa, aby uratować nastolatka przed całkowitą samozagładą. Terapię narkotykową najlepiej zacząć wtedy, gdy osoba uzależniona odczuwa głód. Wówczas poddawana jest detoksowi (odtruciu). Po ustąpieniu fizycznych objawów uzależnienia, nastolatek może skorzystać z dalszego leczenia – psychoterapii.