Okres dojrzewania dla nastolatków to czas, kiedy w ich życiu nagle pojawia się wiele nie do końca rozumianych początkowo zmian. Obejmują one nie tylko fizjologię wiążącą się z dojrzewaniem płciowym, ale dotykają też sfery psychicznej. W poszukiwaniu własnej tożsamości toczą ze sobą konflikty między dążeniem do samodzielności, a ograniczaniem narzucanym przez rodziców, między własnym spojrzeniem na świat, ludzi czy siebie, a ich i swoim prawdziwym obliczem. Próbują wówczas wielu rzeczy, w tym środków odurzających. Jednak jeżeli próby te powtarzają się coraz częściej, bardzo możliwe, że młody człowiek potrzebuje leczenia.
Walka z uzależnieniem i buntem
Terapia młodzieży uzależnionej od alkoholu może spotkać się z buntem i oporem. Każdy nastolatek jest inny, dlatego proces leczenia musi być indywidualnie dopasowany pod każdym względem. Znalezienie klucza do dobrego zrozumienia nastoletniego pacjenta oraz tego, dlaczego ma problem z nałogiem, jest podstawą leczenia nastolatka uzależnionego od alkoholu. Poznanie jego kłopotów życiowych i dowiedzenie się tego, jaki związek mają one z piciem pozwoli na to, aby zmotywować go do zmiany oraz leczenia. Podobnie jak w przypadku osoby dorosłej, tak również w przypadku nastolatka, aby leczenie miało sens, musi on uznać własne uzależnienie i powstrzymywać się od picia. Zrozumieć jego mechanizm oraz zasady, jakie obowiązują w terapii.
Nauka radzenia sobie z nałogiem i jego nawrotami
Kolejne kroki w terapii dotyczą zmian pewnych zachowań, jakie cechują osoby uzależnione od alkoholu. Są to mechanizmy:
- nałogowej regulacji emocji,
- iluzji i zaprzeczania,
- rozpraszania i rozdwajania własnego Ja.
Młodzież mająca problemy z nałogiem alkoholowym musi nauczyć się również radzenia sobie z nawrotami – rozpoznawać je, zatrzymywać oraz zapobiegać im. Nastolatek też uczy się racjonalnego myślenia i budowania realistycznego obrazu siebie.
Potencjał młodego człowiek
Bardzo często w pierwszym okresie terapii młodzież jest bardzo nieufna i trochę czasu zajmuje jej adaptacja w nowych warunkach. Towarzyszyć temu może huśtawka emocji – od niepokoju i drażliwości aż po apatię czy brak motywacji do jakiegokolwiek działania. Ważnym elementem terapii młodzieży uzależnionej od alkoholu jest odkrywanie i wykorzystywanie potencjału, jaki ma w sobie – zmiana dotychczasowych tendencji autodestrukcyjnych na rzecz znalezienia i wykorzystywania swoich możliwości. Młody człowiek uczy się również panowania nad własnymi emocjami oraz budowania pozytywnej wizji swojego życia.
Podczas terapii – poza typowymi technikami – stosuje się również inne, takie jak np. muzykoterapia, psychodrama czy praca z bajką.
Praca z rodziną
W leczeniu ważną rolę odgrywa rodzina, z którą również pracuje się podczas terapii. Bardzo często bowiem nałóg jest efektem jakichś zaburzeń lub trudności w tej najmniejszej komórce społecznej. Rodzice więc biorą udział w programie terapeutycznym, który dla nich jest również życiową lekcją. Nastolatkowie w bezpiecznych warunkach przeżywają własne cierpienie, a poznając różne oblicza nałogu wiedzą, jak zareagować, gdy pojawi się jakikolwiek kryzys z nim związany.